Zagrożenie tąpaniami

Podstawowym kryterium oceny zagrożenia tąpaniami jest możliwość zaistnienia w górotworze skłonnym do tąpań lub
w skałach skłonnych do tąpań:

• wstrząsu górotworu, lub

• odprężenia w wyrobisku lub jego części, lub

• tąpnięcia w wyrobisku lub jego części

- w wyniku niekorzystnych warunków geologiczno-górniczych w wyrobisku lub jego części lub w jego otoczeniu.

Wstrząs górotworu - nagłe wyładowanie energii skumulowanej w górotworze, objawiające się drganiami górotworu, powietrzną falą uderzeniową oraz zjawiskami akustycznymi.

Odprężenie - zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego część uległo uszkodzeniu w stopniu niepowodującym utraty jego funkcjonalności, lub pogorszenia bezpieczeństwa jego użytkowania, albo powodującym:

• nieznaczną utratę jego funkcjonalności, lub

• nieznaczne pogorszenie bezpieczeństwa jego użytkowania.

Tąpnięcie - zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko, lub jego część uległo zniszczeniu albo uszkodzeniu w stopniu powodującym:

• całkowitą albo znaczną utratę jego funkcjonalności, lub

• całkowite albo znaczne pogorszenie bezpieczeństwa jego użytkowania.

W podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny ustala się dwa stopnie zagrożenia tąpaniami.

Do I stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się pokład lub jego część w górotworze skłonnym do tąpań, jeżeli:

• dokonano odprężenia pokładu lub jego części:

• przez wybranie pokładu odprężającego lub jego warstwy
  z zawałem stropu w odległości nie większej niż 50 m pod,
  lub 20 m nad pokładem odprężanym, lub

• przez wybranie pokładu odprężającego lub jego warstwy
  z podsadzką hydrauliczną w odległości nie większej niż
  30 m pod, lub 15 m nad pokładem odprężanym, lub

• przez pełne wybranie warstwy pokładu odprężanego
  w przypadku grubego pokładu, a po dokonaniu tego odprężenia nie zaistniało tąpnięcie, albo

• nie zachowując powyższych wymagań, ale badania geofizyczne oraz opinia rzeczoznawcy na to zezwalają,

• nie dokonano odprężenia pokładu lub jego części, ale badania geofizyczne oraz opinia rzeczoznawcy zezwalają na takie zaliczenie.

Odprężenie pokładu lub jego części - zabiegi techniczne
w pokładzie lub w jego otoczeniu - w szczególności eksploatacja sąsiednich pokładów - których skutkiem jest pozbawienie tego pokładu zdolności do kumulowania energii lub obniżenie tej zdolności.

Do II stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się pokład lub jego część w górotworze skłonnym do tąpań, jeżeli nie dokonano odprężenia pokładu lub jego części, lub w którym zaistniało tąpnięcie.

Kierownik akcji pod ziemią, przed przystąpieniem do prac ratowniczych bezpośrednio przy powstałym gruzowisku skalnym, ustala miejsce i sposób dodatkowych wzmocnień konstrukcji obudowy wyrobisk, aby uniemożliwić rozprzestrzenianie się zawału.

Podczas akcji ratowania ludzi znajdujących się w gruzowisku zawałowym lub odciętych od wyrobisk czynnych w każdym przypadku powinien być zwiększony przepływ powietrza przez zawał. Sposób zwiększenia przepływu powietrza przez zawał określa kierownik akcji ratowniczej.

Zagrożenie tąpaniami

Podstawowym kryterium oceny zagrożenia tąpaniami jest możliwość zaistnienia w górotworze skłonnym do tąpań lub
w skałach skłonnych do tąpań:

• wstrząsu górotworu, lub

• odprężenia w wyrobisku lub jego części, lub

• tąpnięcia w wyrobisku lub jego części

- w wyniku niekorzystnych warunków geologiczno-górniczych w wyrobisku lub jego części lub w jego otoczeniu.

Wstrząs górotworu - nagłe wyładowanie energii skumulowanej w górotworze, objawiające się drganiami górotworu, powietrzną falą uderzeniową oraz zjawiskami akustycznymi.

Odprężenie - zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego część uległo uszkodzeniu w stopniu niepowodującym utraty jego funkcjonalności, lub pogorszenia bezpieczeństwa jego użytkowania, albo powodującym:

• nieznaczną utratę jego funkcjonalności, lub

• nieznaczne pogorszenie bezpieczeństwa jego użytkowania.

Tąpnięcie - zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem górotworu, w wyniku którego wyrobisko, lub jego część uległo zniszczeniu albo uszkodzeniu w stopniu powodującym:

• całkowitą albo znaczną utratę jego funkcjonalności, lub

• całkowite albo znaczne pogorszenie bezpieczeństwa jego użytkowania.

W podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny ustala się dwa stopnie zagrożenia tąpaniami.

Do I stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się pokład lub jego część w górotworze skłonnym do tąpań, jeżeli:

• dokonano odprężenia pokładu lub jego części:

• przez wybranie pokładu odprężającego lub jego warstwy
  z zawałem stropu w odległości nie większej niż 50 m pod,
  lub 20 m nad pokładem odprężanym, lub

• przez wybranie pokładu odprężającego lub jego warstwy
  z podsadzką hydrauliczną w odległości nie większej niż
  30 m pod, lub 15 m nad pokładem odprężanym, lub

• przez pełne wybranie warstwy pokładu odprężanego
  w przypadku grubego pokładu, a po dokonaniu tego odprężenia nie zaistniało tąpnięcie, albo

• nie zachowując powyższych wymagań, ale badania geofizyczne oraz opinia rzeczoznawcy na to zezwalają,

• nie dokonano odprężenia pokładu lub jego części, ale badania geofizyczne oraz opinia rzeczoznawcy zezwalają na takie zaliczenie.

Odprężenie pokładu lub jego części - zabiegi techniczne
w pokładzie lub w jego otoczeniu - w szczególności eksploatacja sąsiednich pokładów - których skutkiem jest pozbawienie tego pokładu zdolności do kumulowania energii lub obniżenie tej zdolności.

Do II stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się pokład lub jego część w górotworze skłonnym do tąpań, jeżeli nie dokonano odprężenia pokładu lub jego części, lub w którym zaistniało tąpnięcie.

Kierownik akcji pod ziemią, przed przystąpieniem do prac ratowniczych bezpośrednio przy powstałym gruzowisku skalnym, ustala miejsce i sposób dodatkowych wzmocnień konstrukcji obudowy wyrobisk, aby uniemożliwić rozprzestrzenianie się zawału.

Podczas akcji ratowania ludzi znajdujących się w gruzowisku zawałowym lub odciętych od wyrobisk czynnych w każdym przypadku powinien być zwiększony przepływ powietrza przez zawał. Sposób zwiększenia przepływu powietrza przez zawał określa kierownik akcji ratowniczej.